HLV trưởng tuyển Anh khiến nhiều người nhướn mày khi cố bào chữa sau màn trình diễn của “Tam sư” trước Italy ở loạt trận áp chót bảng A3 UEFA Nations League 2022/23. “Thật khó để tôi chỉ trích đội quá nhiều”, Southgate nói sau trận. “Chúng tôi cầm bóng nhiều hơn, có nhiều cú dứt điểm hơn, sút trúng đích nhiều hơn”.
Vị chiến lược gia 52 tuổi thường xuyên nói về “sự tiến bộ” và các “khoảnh khắc tốt” của tuyển Anh, như thể đội bóng xứ sương mù có màn trình diễn gắn kết trước Italy, và họ thua chỉ vì thiếu vài yếu tố.
Che giấu cuộc khủng hoảng
Thực tế trên sân diễn ra không giống như Southgate lạc quan. Tuyển Anh chơi như một đội bóng rời rạc, gặp hàng loạt các vấn đề nghiêm trọng. Hệ thống của họ mắc quá nhiều sai lầm, sự kết nối giữa các cầu thủ gần như không có. Thật khó để biết những khoảnh khắc tuyệt vời mà Southgate đề cập đến từ đâu trong trận đấu với Italy.
Tuyển Anh ngổn ngang trước World Cup 2022.
Thật khó để người ta nhớ về một pha phối hợp đẹp mắt, hay một cơ hội ăn bàn rõ rệt tuyển Anh tạo ra ở trận đấu đó. Tuyển Anh là một trong hai đội chưa ghi được bàn thắng nào (không tính penalty) tại UEFA Nations League 2022/23. Đội bóng thứ hai có thành tích ghi bàn tệ như “Tam sư” chính là San Marino, nền bóng đá hiện đứng thứ 211 trên bảng xếp hạng của FIFA, thấp hơn cả Sri Lanka (207) hay Brunei (190).
San Marino cũng là một trong những nền bóng đá kém phát triển nhất ở châu Âu. Họ là đội tuyển quốc gia duy nhất ở châu Âu chưa có nổi trận thắng nào kể từ năm 2004. Về mặt hiệu suất thi đấu, San Marino còn ít đáng trách hơn “Tam sư”. Họ cũng chỉ mới chơi 3 trận tại Nations League 2022/23, trong khi tuyển Anh đã chơi tới 5 trận.
Đội bóng xứ sương mù trải qua 450 phút tại UEFA Nations League 2022/23 mà không ghi nổi một bàn nào từ bóng sống. Những thống kê không biết nói dối, vì thế phát biểu lạc quan của Southgate dường như hướng đến các cầu thủ Anh, chứ không nhằm để bao biện trước công chúng.
Southgate có vẻ đang cố giữ sự ổn định trong phòng thay đồ tuyển Anh, và giúp các cầu thủ không bị ảnh hưởng bởi áp lực từ truyền thông hay người hâm mộ. Ông nói rằng dàn sao “Tam sư” phải tiếp tục bịt tai trước những tiếng ồn và đừng để mất tập trung. HLV trưởng tuyển Anh rõ ràng cố che giấu cuộc khủng hoảng của đội bóng.
Sự trì trệ
Cuộc khủng hoảng đó có thể xuất phát từ chính Southgate, với cách bố trí sơ đồ chiến thuật dè dặt và quá thiên về phòng ngự. Việc tuyển Anh có thành tích ghi bàn tệ như San Marino trong nhiều tháng qua tại Nations League là minh chứng. Hệ thống 3 trung vệ của Southgate không mang đến nhiều sự sáng tạo trong lối chơi. Bàn thắng duy nhất tuyển Anh có được trong 6 tháng qua đến từ chấm 11 m, khi Harry Kane ấn định trận hòa 1-1 với tuyển Đức vào tháng 6.
HLV Southgate liên tục bị chỉ trích về cách sử dụng con người ở tuyển Anh.
Trung phong của Tottenham có khởi đầu mùa giải không tồi cùng CLB chủ quản, nhưng trên đội tuyển, câu chuyện lại hoàn toàn khác. Kane và Raheem Sterling không tạo ra sự kết nối hay các pha dàn xếp sáng tạo. Nhưng bóng đá Anh hiện tại không thể trông cậy hoàn toàn vào hai ngôi sao đó.
Cựu tiền đạo tuyển Anh, Gary Lineker, tin rằng Southgate mắc sai lầm trong việc triệu tập cầu thủ lên đội tuyển. Chuyên gia bóng đá Anh ngạc nhiên khi Southgate không gọi James Maddison (Leicester City) lên tuyển và để Trent Alexander-Arnold dự bị.
Rio Ferdinand đánh giá Southgate sai lầm khi loại Jadon Sancho ở đợt triệu tập này. Maddison, Sancho hay Alexander-Arnold là ba cầu thủ chơi sáng tạo nhất của bóng đá Anh hiện tại, nhưng dưới thời Southgate, họ chưa bao giờ được trao nhiều cơ hội.
HLV Southgate có thể nói rằng ở cấp độ ĐTQG, việc ông sử dụng chiến thuật thiên về phòng ngự là điều bắt buộc. Quỹ thời gian huấn luyện ngắn ngủi cùng thể thức thi đấu cúp ở các giải đấu lớn khiến nhiều chiến lược gia phải tính đến phương án chơi thực dụng. Dưới sự dẫn dắt của Southgate, tuyển Anh đã tiến xa ở World Cup 2018 hay EURO 2020.
Nhưng đó là những thành công trong quá khứ và vấn đề với Southgate còn nằm ở việc HLV này đã có nhiều thời gian gắn bó với tập thể tuyển Anh. Cựu tiền vệ Aston Villa trải qua năm thứ 6 dẫn dắt tuyển Anh và người ta có quyền đòi hỏi một đội bóng với lối chơi đẹp mắt hơn.
Bóng đá Anh hiện tại không thiếu tài năng để chơi như thế. Họ có Phil Foden, Jadon Sancho, Jack Grealish hay Bukayo Saka. Kế hoạch của Southgate ở World Cup 2022 sẽ là gì? Nếu “Tam sư” cứ chơi như thế này trên đất Qatar vào tháng 11, cơ hội để họ tái lập thành tích 4 năm trước là rất thấp, chứ đừng nói đến khả năng vô địch.
Nếu Southgate thực sự nghĩ rằng tuyển Anh đang đi đúng hướng kể từ sau EURO 2020, đó sẽ là một sai lầm lớn. Đội bóng xứ sương mù thực tế đang tụt lùi so với năm ngoái.