1. Lịch sử làm cho các đội trở nên vĩ đại, nhưng nó cũng có khả năng chôn vùi các CLB chỉ vì sai lầm nhỏ. Napoli – một huyền thoại bóng đá, một đội bóng theo chu kỳ tự nhiên và là niềm tự hào của miền nam Italy trước sự kiêu ngạo của công nghiệp phía bắc – trải qua 33 năm với số phận nghiệt ngã đó.
Hơn ba thập kỷ trôi qua kể từ khi một thiên tài người Argentina dẫn dắt CLB giành hai danh hiệu Scudetto trong một chương vô song trong lịch sử của mình. Nhưng kể từ đó, chỉ có những khó khăn, khủng hoảng, thất bại và phá sản tưởng chừng chôn vùi họ mãi mãi.
Mọi chuyện cứ như vậy cho đến năm 2004, khi Napoli được nhà sản xuất phim Aurelio de Laurentiis mua lại, thay đổi số phận của một CLB bị mắc kẹt trong quá khứ.
Đêm thứ Năm này (4/5, theo giờ địa phương), bóng tối bị đẩy lui để lật sang trang câu chuyện được viết bằng tinh thần bất bất diệt của cố huyền thoại Diego Armando Maradona, người bảo trợ không chính thức của thành phố, được sánh ngang với thánh San Gennaro.
Napoli, giống với bản chất di cư của các công dân của mình, cuối cùng cũng nâng danh hiệu vô địch Serie A cách ngọn núi lửa Vesuvius 900 km. Cú vấp cuối tuần trước khi bị Salernitana cầm hòa 1-1 trên sân nhà buộc đội phải hoãn bữa tiệc thế kỷ, và đi về phía bắc đất nước để đạt được điều mà họ chờ đợi 33 năm ở quê nhà.
Một ngày mà toàn bộ thành phố, từ những con hẻm của Forcella và Quartieri Spagnoli đến những con phố đi bộ thanh lịch của Chiaia, đều xem truyền hình để cổ vũ và cầu nguyện.
Ở Udine, nơi có khoảng 15.000 tifosi Napoli tham dự, họ chứng kiến đội nhà bị Udinese dẫn trước từ sớm, rồi người hùng Victor Osimhen ghi bàn thắng vàng trong khoảng thời gian đầu hiệp hai gỡ hòa 1-1.
Danh hiệu Scudetto nằm trong tay, mở ra một bữa tiệc lớn toàn thành phố, kéo dài suốt đêm, chờ đợi các cầu thủ trở về vào ngày hôm sau.
2. Kỳ tích của Napoli được xây dựng bằng cách phá đá để đặt lại nền móng mới, với những giấc mơ nhỏ bé. Trong đội hình ban đầu chỉ là những cái tên khiêm tốn, với một thần đồng người Georgia có cái tên khó phát âm Khvicha Kvaratskhelia. Tên của anh thậm chí quá dài để in lên những chiếc áo sớm bán hết veo tuần này trên đường phố.
Chương cuối cùng của kỳ tích được viết bằng chiến thắng ngay trên sân đối thủ Juventus ở vòng 31 Serie A hôm 23/4.
Đội bóng của Luciano Spalletti – một huấn luyện viên phi thường đánh mất một phần uy tín trong cuộc phiêu lưu bất thành với AS Roma, nơi ông để thần tượng Francesco Totti giải nghệ và mãi mãi trở thành kẻ phản diện trong câu chuyện đó – không đánh mất vị trí dẫn đầu kể từ khi bóng vừa lăn.
Napoli cũng lọt vào danh sách ít đội giành được Scudetto sớm 5 vòng, một con số phản ánh sự vượt trội của họ. Nhưng sự quản lý của De Laurentiis là chìa khóa.
Được cố vấn bởi giám đốc thể thao của mình, Cristiano Giuntoli, De Laurentiis xoay sở để tạo nên một tập thể cạnh tranh ở thời điểm phải bán ngôi sao. Những huyền thoại như Lorenzo Insigne, Dries Mertens hay Koulibaly ra đi mà không nhận được sự đồng tình của người hâm mộ.
Thay thế cho họ là Victor Osimhen, tiền đạo người Nigeria đến từ mùa trước và chưa gây nhiều ấn tượng; cầu thủ chạy cánh Kvaratskhelia, cùng trung vệ cường tráng người Hàn Quốc Kim Min Jae.
Scudetto đã được quyết định từ lâu. Nhưng không ai dám ăn mừng hay thậm chí nhắc đến nó. Cho đến chương cuối cùng của kỳ tích, được viết bằng chiến thắng 1-0 trước Juventus tại Allianz Stadium.
Từ đó, chuỗi ngày im lặng vì mê tín kết thúc. Những người chủ cửa hàng ở Quarteri Spagnoli và những người bán đồ thủ công trên con phố lịch sử Via San Gregorio Armeno mỉm cười hiểu rằng thành phố sắp trải qua điều gì 33 năm sau.
Trong một thời gian, bất chấp những trận bóng đá đẹp mà Napoli trình diễn, đến mức Pep Guardiola cũng phải khen ngợi nhiều lần, người hâm mộ chỉ biết im lặng và phó thác cho bài hát của ca sĩ kiêm nhạc sĩ Pino Daniele, biểu tượng văn hóa của thành phố: “Tu dimmi wheno, wheno” (tạm dịch: Bạn nói cho tôi biết khi nào, khi nào).
Napoli, ngoại trừ Cologne, là thành phố châu Âu duy nhất với hơn một triệu cư dân không chia tình yêu của mình thành nhiều hơn một đội bóng. Ở nhiều nơi, những ngày người ta đang tranh luận giữa các khu phố để xác định xem ai là CĐV giỏi hơn.
Ở Napoli chỉ có tình yêu, niềm đam mê và sự kiên nhẫn tuyệt vời của các tifosi.
3. Thành phố bùng nổ từ 22h30, giờ địa phương. Bầu trời xuất hiện trận mưa pháo hoa chưa từng thấy và đường phố tràn ngập lễ hội. Ngồi trên cột gỗ trong một con phố ở khu Sanita, một người cha ôm con trai mình mà nước mắt giàn giụa. “Chúng tôi đã thành công, chúng tôi đã làm nên lịch sử“.
Quá nhiều cảm xúc, quá nhiều nước mắt. Không ai giấu được xúc động. Pháo sáng và khói màu xanh hầu như phủ kín thành phố với lễ hội độc đáo.
Chiến thắng của Napoli hầu như không vấp phải sự cạnh tranh từ các đối thủ chính.
Thế lực lớn nhất bóng đá Italy là Juventus sa sút, có thời điểm bị phạt 15 điểm (đã được trả lại). Milan dồn sức cho Champions League nên hụt hơi tại quốc nội. Inter cũng vậy. Lazio và Roma chưa đủ chiều sâu cho cuộc đua đường dài.
Napoli đôi khi được xem có thể là một tỉnh khác của Argentina, cũng về mặt bóng đá. Ít nhất là từ năm 1984, khi Barcelona quyết định bán thiên tài Maradona cho CLB khi đó được quản lý bởi kỹ sư (kiêm cáo già) Corrado Ferlaino làm chủ tịch.
Tháng 12 năm ngoái, khi Argentina giành được chức vô địch World Cup lần thứ ba trong lịch sử tại Qatar, thành phố Napoli tổ chức một buổi tiệc mừng.
Về mặt nào đó, bữa tiệc ấy mang ý nghĩa hướng về khoảnh khắc hiện tại. Rốt cuộc, sau hơn 4 tháng, giữa hai lễ hội có một vị khách danh dự không thay đổi: Diego Armando Maradona.
Ngày 11/5/1987, một ngày sau khi Napoli giành được Scudetto đầu tiên, các tifosi đặt một biểu ngữ tại nghĩa trang Poggioreale (còn gọi Camposanto Nuovo, một trong những nghĩa trang lớn nhất thành phố) với nội dung: “Bạn không biết mình đã bỏ lỡ điều gì đâu“.
34 năm sau, 22h30 ngày 4/5, không còn ai bỏ lỡ khoảnh khắc kỳ diệu nữa. Hồi còi kết thúc trận đấu ở Udine lạnh giá vang lên đã tạo sự bùg nổ, đến mức máy ghi địa chấn giải mã tâm trạng của ngọn núi Vesuvius đã ghi lại những gì giống nhất với một vụ phun trào từng xảy ra trong những thập kỷ gần đây.
“Ricomincio da tre” (tạm dịch: Tôi bắt đầu lại từ 3), tựa đề một bộ phim của Massimo Troisi, diễn giải gần như mọi lúc thứ đang diễn ra tại Napoli lúc này, trở thành điệp khúc đường phố đón mừng danh hiệu Scudetto. Mọi người tin rằng ở đâu đó Maradona đang chứng kiến và mỉm cười.