Bồ Đào Nha khó tiến xa với Ronaldo già nua

Bất kỳ ai đặt câu hỏi gì về Ronaldo, chắc hẳn HLV Fernando Santos sẽ trả lời: “Tôi nghĩ không ai có thể hoài nghi về việc cậu ấy tiếp tục là cầu thủ quan trọng bậc nhất của đội tuyển Bồ Đào Nha”.

Ronaldo vẫn là Ronaldo, dù bất kỳ điều gì xảy ra. Ngoại trừ việc dính chấn thương, ngôi sao của Manchester United sẽ có mặt tại Qatar, đeo băng thủ quân và lĩnh xướng hàng công ĐTQG Bồ Đào Nha. Còn việc Ronaldo quan trọng như HLV Santos nói hay không thì chưa chắc. Quan điểm của nhà cầm quân 68 tuổi không đảm bảo đúng như thứ bản thân nghĩ. Nhưng ông không có quyền làm khác.

Ronaldo không đủ sức dắt đồng đội đi xa

Có rất ít cầu thủ bền bỉ, ở lâu trên đỉnh cao, làm chủ các kỷ lục về chuyển nhượng, bàn thắng, danh hiệu cá nhân như Ronaldo. Đây sẽ là kỳ World Cup thứ năm của anh. Và nếu Ronaldo ghi bàn, thì bản thân sẽ là cầu thủ duy nhất ghi bàn ở năm kỳ World Cup. Anh cũng góp mặt tại năm kỳ Euro. Không cầu thủ nào có mặt ở giải lớn nhiều như vậy. Các danh thủ khác cũng có lúc gặp chấn thương lỗi hẹn với giải lớn. Ronaldo thì không.

Nhưng nói Ronaldo quan trọng đến mức vắng anh thì Bồ Đào Nha không làm nên trò gì thật sự không đúng. Trận chung kết Euro 2016, Ronaldo nhận cú đá của Dmitri Payet, phải rời sân ngay phút 25. Bồ Đào Nha gồng mình trước chủ nhà Pháp mạnh hơn và ghi bàn thắng duy nhất trận đấu ở phút 109. Cầu thủ ghi bàn thắng bằng vàng đó là Eder, người lưu lạc qua nhiều CLB, đang dừng chân tại Al Raed thi đấu trong giải VĐQG Saudi Arabia.

Ronaldo mùa này chìm xuống một mức sâu hơn trong hành trình phai tàn của đời cầu thủ. Anh mới ra sân trong đội hình xuất phát ở 4 trận Premier League. Khả năng ghi bàn của cựu sao Real Madrid và Juventus không còn nhạy, đóng góp vào lối chơi và hỗ trợ phòng thủ rất yếu.

Năm 2022, Ronaldo mới ghi 2 bàn cho Bồ Đào Nha. Năm 2021, anh đóng góp 12 pha lập công cho đội tuyển, 5 bàn từ chấm phạt đền và vài bàn khác vào lưới các đội như Luxembourg, Qatar, Israel. Ở trận gần nhất của Bồ Đào Nha chạm trán Tây Ban Nha thuộc Nation League, Ronaldo bỏ lỡ 3 cơ hội ghi bàn tốt, không thể hiện được kỹ năng dứt điểm thường thấy của anh trước khung thành đối thủ.

Ronaldo ghi bàn tại các kỳ World Cup nhưng lạ một điều rằng anh chưa ghi bàn nào tại các trận knock-out, giống Lionel Messi. 3 kỳ World Cup gần đây nhất, qua 14 trận, Bồ Đào Nha chỉ thắng được 3 trận. Nghĩa là vào đỉnh cao nhất của sự nghiệp, Ronaldo vẫn vô duyên với World Cup, anh không dẫn dắt được các đồng đội đi xa.

HLV Santos không chịu đổi mới đội tuyển

Tại World Cup 2022, khi Bồ Đào Nha có lực lượng hùng hậu thì Ronaldo lại luống tuổi. Hiếm đội bóng ở châu Âu có dàn cầu thủ tốt như Bồ Đào Nha. Trên hàng công, họ sở hữu Bernardo Silva, Bruno Fernandes, Joao Felix, Rafael Leao, Andre Silva,… đều có thể chơi thứ bóng đá tốc độ, biến đội bóng của ông Santos thành một trong những đội bóng hủy diệt ở Qatar. Hơi tiếc cho sự vắng mặt của Diego Jota vì bị chấn thương.

Phía dưới, Bồ Đào Nha cũng có nhiều cầu thủ tốt như Ruben Dias, Joao Cancelo, Ruben Neves, Vitinha, Nuno Mendes. Ngày trước, Bồ Đào Nha thường bị hiểu lầm rằng họ chỉ sản sinh được các cầu thủ chạy cánh tốt, vì quan niệm những cầu thủ tài năng là những người rê dắt bóng giỏi.

Tại Euro 2016, ông Santos chọn giải pháp không sử dụng trung phong thực thụ nào, bố trí hai cầu thủ được đào tạo để chạy cánh là Ronaldo và Nani dẫn dắt hàng công trong sơ đồ 4-4-2. Hiện tại, giới đào tạo bóng đá Bồ Đào Nha thay đổi quan niệm về tài năng, họ tạo ra cầu thủ giỏi ở các vị trí, trung vệ, tiền vệ, trung phong, và ít cầu thủ chạy cánh hơn.

Nhưng có vẻ ông Santos là một đầu bếp không quá giỏi. Ông có trong tay nhiều nguyên liệu nhưng không tạo ra thực đơn hợp lý. Euro 2016, với ít sự lựa chọn, ông chọn cách chơi khắc khổ, đội tuyển may mắn thành công. Về sau đó, khi có thêm nhiều cầu thủ tốt trong tay, nhà cầm quân này vẫn giữ cách tiếp cận bảo thủ và thực dụng đó, thay vì xây dựng một lối chơi cầm bóng tấn công uyển chuyển và tốc độ.

Trong 6 năm kể từ vinh quang năm 2016, Bồ Đào Nha chỉ có vài trận thật sự ấn tượng, ví dụ ở chung kết Nations League 2019, họ đánh bại Hà Lan. Ở trận thắng 4-1 trước Croatia năm 2020, Bồ Đào Nha chứng tỏ họ có thể chơi thứ bóng đá vừa quyến rũ vừa hiệu quả, khiến các CĐV tin rằng đội bóng nên lựa chọn cách chơi lên bóng từ phía sau, không hề sợ hãi, bất kể đối thủ có là ai. Nhưng ông Santos lại không tin như vậy.

Bồ Đào Nha còn có thêm một điểm không hay, là chơi không tốt khi đấu với các đội chơi với hệ thống 3 hậu vệ. Điển hình là trận thua Đức 2-4 tại Euro 2020. Các trận gặp Serbia hay Ireland ở vòng loại World Cup cũng vậy. Đối thủ dâng cao, tỳ mặt hai hậu vệ cánh Cancelo và Mendes, không cho họ dâng cao, vậy là hạn chế được các phương án tấn công của Bồ Đào Nha, đẩy lui họ về phía sau.

Ông Santos chắc chắn sẽ trung thành với phương pháp bảo thủ của mình như suốt 8 năm qua. Nếu ông muốn thay đổi, cũng không có thời gian nữa. Vẫn sẽ tín nhiệm Ronaldo trong đội hình xuất phát, lãng phí tài năng của các cầu thủ còn lại. Và như vậy, Bồ Đào Nha khó tiến sâu trong giải đấu này. Và sau World Cup, Bồ Đào Nha cần một HLV mới, trẻ hơn, giàu ý tưởng hơn.