HLV Đinh Thế Nam nhận nhiệm vụ nắm quyền ở U23 Việt Nam trong bối cảnh không được đặt nhiều kỳ vọng, song đã giúp đội nhà lần đầu tiên trong lịch sử đăng quang ở giải U23 Đông Nam Á.
Thành công của cựu cầu thủ Công An Hải Phòng cho thấy các HLV nội vẫn có những điểm mạnh riêng, đủ sức dìu dắt các đội tuyển trẻ vượt qua khó khăn như cách U23 Việt Nam đã chứng tỏ ở Campuchia.
Vượt qua hoài nghi
Bóng đá Việt Nam trong 2 thập kỷ qua có luật bất thành văn: các HLV nội thường thành công ở cấp CLB, còn ĐTQG là chuyện của những “thầy ngoại”. Sau 4 giai đoạn cầm quân khởi sắc của cố HLV Alfred Riedl, HLV Henrique Calisto giúp tuyển Việt Nam lần đầu vô địch Đông Nam Á.
Thầy “Tô” ra đi năm 2010, mở ra giai đoạn ĐTQG lên xuống thất thường dưới thời những HLV nội như Phan Thanh Hùng, Hoàng Văn Phúc. HLV Toshiya Miura sau đó không thành công, nhường lại ghế cho HLV Nguyễn Hữu Thắng nhưng tình hình không khởi sắc. Chỉ đến khi HLV Park Hang Seo xuất hiện, bóng đá Việt Nam mới sang trang mới.
Thành công vang dội của HLV Park Hang Seo cho thấy sự ưu việt của các chiến lược gia ngoại. 2 chức vô địch SEA Games cùng những lần giành vàng, bạc, đồng SEA Games của đội U23 đều gắn liền với HLV nước ngoài.
Ở ban huấn luyện các đội tuyển như ĐTQG và U23 (lứa vừa tham dự vòng loại châu Á), những đầu não chuyên môn chủ chốt đều là người Hàn Quốc. Vai trò của trợ lý nội vẫn có, nhưng không rõ ràng ở khâu huấn luyện lẫn chiến thuật.
Khi HLV Park Hang Seo và VFF đạt thỏa thuận thôi dẫn dắt đội U23 sau SEA Games, đôi bên cũng thống nhất sẽ mời một chiến lược gia Hàn Quốc – người do đích thân ông Park tham gia tư vấn. Không HLV nội nào được cân nhắc, đề đạt.
HLV trong nước gần nhất đặt dấu ấn cùng đội trẻ Việt Nam là ông Hoàng Anh Tuấn – người đưa U19 Việt Nam dự World Cup. Còn thầy nội gần nhất vô địch cùng một đội tuyển là Vũ Hồng Việt, với danh hiệu ở giải U15 Đông Nam Á 2017. Đó đều là những vinh quang từ 5, 6 năm trước.
Khi được trao quyền dẫn dắt U23 Việt Nam, thực chất HLV Đinh Thế Nam cũng không được đặt nhiều kỳ vọng. Ông chỉ nắm quân đá giải U23 Đông Nam Á rồi… giải tán. Đội U23 Việt Nam dự SEA Games do HLV Park Hang Seo chỉ huy, còn đội dự U23 châu Á, ASIAD là do một thầy Hàn Quốc khác huấn luyện.
Lứa U23 Việt Nam đá giải ở Campuchia cũng chỉ là những mảnh ghép vội vàng của lứa cầu thủ vừa dự giải U21 Quốc gia, được lập ra để chuẩn bị cho mục tiêu dài hạn là SEA Games 32 tại chính Campuchia.
Tuy nhiên, HLV Đinh Thế Nam đã cùng học trò “ngược dòng” ngoạn mục, vượt qua nhiều khó khăn để một lần nữa cho thấy giá trị của thầy nội, giữa bối cảnh nhắc đến HLV các đội tuyển quốc gia là người hâm mộ chỉ nghĩ đến HLV nước ngoài.
Dấu ấn Đinh Thế Nam
Thành công của HLV Đinh Thế Nam không ngẫu nhiên mà thành. Năm 2015, khi được giao nắm quyền đội U16 Việt Nam dự vòng loại châu Á, cựu cầu thủ Công An Hải Phòng đã ghi dấu ấn khi cùng đội nhà nã 18 bàn vào lưới U16 Guam, rồi chơi sòng phẳng với U16 Australia – một trong những ứng viên vô địch.
Với đội hình gồm những măng non như Huỳnh Sang, Vũ Đình Hai, Nguyễn Khắc Khiêm, Uông Ngọc Tiến,… U16 Việt Nam đã trình diễn lối chơi với tổ chức bài bản, mảng miếng rõ ràng, nhưng trên hết là tinh thần thi đấu lì lợm, không sợ hãi dù phải gặp đối thủ mạnh.
Các học trò của HLV Đinh Thế Nam chơi sòng phẳng, thậm chí áp đảo U16 Australia ở trận cuối vòng bảng. Nếu Ngọc Tiến không sút phạt đền dội xà, chưa chắc U16 Australia có 3 điểm rời sân.
1 năm sau, U16 Việt Nam lọt vào chung kết U16 Đông Nam Á và gục ngã trước U16 Australia trên chấm 11m dù đã 2 lần dẫn trước. Tuy nhiên, thầy trò HLV Đinh Thế Nam chỉ mất 2 tháng để trả đủ món nợ khi ngược dòng hạ đối thủ ở vòng bảng giải U16 châu Á với tỷ số 3-2 để giành vé vượt vòng bảng.
Nếu hàng loạt cầu thủ không ngộ độc trước trận gặp U16 Iran ở tứ kết, chưa chắc U16 Việt Nam đã bại trận.
Sự lì lợm của U23 Việt Nam thể hiện ở giải này mang dấu ấn đậm nét của HLV Đinh Thế Nam. Ông truyền vào học trò khí thế chiến đấu hết mình, còn cơ hội là còn hy vọng dù có thời điểm U23 Việt Nam chỉ còn 9, 10 cầu thủ đủ điều kiện thi đấu. U23 Việt Nam không chỉ chơi tốt, mà còn có lối chơi mang định hướng rõ ràng.
Cách HLV Đinh Thế Nam sử dụng Dụng Quang Nho đá ở vị trí tiền vệ tổ chức, xếp bộ đôi Nguyễn Thanh Khôi, Đinh Xuân Tiến đá tiền vệ trung tâm, hay khai thác tiềm năng của Nguyễn Văn Tùng,… chỉ sau vài ngày huấn luyện ít ỏi đã cho thấy cái tài của chiến lược gia này.
Thành công của HLV Đinh Thế Nam được xây móng đắp nền từ khả năng thấu hiểu cầu thủ, đến những va chạm ở sân chơi châu lục cùng các cấp độ đội tuyển trước đó.
Các HLV nội có thể đạt thành tích tương tự nếu được trao nhiều hơn cơ hội thể hiện, qua đó thể hiện vai trò đậm nét hơn ở ĐTQG. Điều đó sẽ giúp các lứa có sự tiếp nối đồng đều, tránh tình trạng mỗi cấp độ một triết lý, một lối chơi, một phong cách huấn luyện như nhiều năm qua.